Fatih İkiz
Çocuklar için ve hatta gençler için yazılmış edebiyat eserlerinde “yolculuk” teması sıklıkla işlenen konulardan biri olmuştur. Okuru her defasında farklı coğrafyalara taşıyan ve eşsiz maceralara sürükleyen birçok eserde yolculuk temasının yoğun bir şekilde işlendiği görülürken; bu tür eserler, çocukları ve gençleri bilinmeyen dünyaları keşfetmeye, farklı kültürleri anlamaya ve kendi iç dünyalarındaki potansiyellerini bulmaya, kendilerini keşfetmeye yönlendirir.
Yolculuk temalı eserlerde genç kahramanlar, fiziksel, duygusal ve düşünsel bir yolculuğa çıkarak büyüme ve hayatı öğrenme fırsatı bulurlar. Bu eserler, sadece kurgusal bir hikâye sunmakla kalmaz, aynı zamanda çocuklara ve gençlere sanat, tarih, mitoloji gibi çeşitli alanlardan da hayata bakabilme olanağı sunar. Bu yazıda, çocuk ve gençlik edebiyatında öne çıkan ve her yaştan okuru eşsiz maceralara davet eden “yolculuk” temalı kitapların kısa bir tanıtımı yapılacaktır.
Eser: Oh, the Places You’ll Go!
Yazar/Resimleyen: Dr. Seuss
Dil: İngilizce
Yayın Yılı: 1990
Çocuk edebiyatı yazarı Dr. Seuss’un başyapıtlarından biri olarak kabul edilen Oh, the Places You’ll Go! başlıklı eserinde yazar, yaş sınırlarını aşarak okuru hayatın zorluklarla olduğu kadar başarı ve zaferle de dolu olduğunu gösteren fantastik bir yolculuğa çıkarıyor.
Dr. Seuss bu eserinde düşsel manzaralar, fantastik yaratıklar aracılığıyla ve canlı renklerle işlenmiş illüstrasyonlarla çocukları hem eğlenceli bir deneyime davet ediyor hem de kendine özgü uyak, ritim ve tekrar yöntemleriyle, okumayı her yaş ve yetenekte çocuklar için kolay ve eğlenceli hale getiriyor.
Eser: Madeline
Yazar/Resimleyen: Ludwig Bemelmans
Dil: İngilizce
Yayın Yılı: 1939
Madeline, Ludwig Bemelmans tarafından 1939 yılında yazılan ve resimlenen bir çocuk kitabıdır. Altı kitaptan oluşan serinin ilki olan Madeline, daha sonra yazarın torunu tarafından 17 kitaba çıkartılmış ve zaman içerisinde çok sayıda farklı format ve türde esere ilham kaynağı olmuştur. Avusturyalı-Amerikalı yazar ve çizer Ludwig Bemelmans’ın deneyimlerinden esinlenen kitap, çocuk edebiyatının (3-8 yaş aralığı) başlıca klasiklerinden biri olarak kabul edilmektedir.
Ludwig Bemelmans’ın Madeline’i Paris’teki eski bir Katolik yatılı okulunda yaşayan ve bakımları Bayan Clavel tarafından üstlenilen on iki küçük kızı tanıtarak başlıyor. Ritmik düzyazı ve etkileyici illüstrasyonlarla, grubun en küçüğü olmasına rağmen en cesuru olan yedi yaşındaki Madeline’in keşifleriyle Paris’in ruhunu yansıtan eser, genç okurlara cesareti, arkadaşlığı ve bilinmeyeni ve kendine yabancı olanı kucaklamanın mutluluğunu öğretiyor.
Eser: Journey
Yazar/Resimleyen: Aaron Becker
Dil: İngilizce
Yayın Yılı: 2013
Yalnız bir kız, yatak odasının duvarına sihirli bir kapı çizer ve bu kapıdan geçerek mucize, macera ve tehlikenin bol olduğu bir dünyaya adım atar. Elinde kırmızı kalemi, onu belirsiz ve bir o kadar da muhteşem bir yolculuğa çıkaran bir tekne, bir balon ve uçan bir halı yaratır. Kötü niyetli bir imparator tarafından yakalandığında ise cesaretli duruşu ile özgür kalır. Peki bu yaklaşım onu evine ve kalbinin arzusuna götürebilecek midir?
Yazar ve illüstratör Aaron Becker, esnek çizgileri, parlak renkleri ve kıvrak hayal gücüyle sıradan bir çocuğu olağanüstü bir yolculuğa çıkarıyor ve okuru da bu büyüleyici maceraya davet ediyor.
Eser: The Magic Tree House: Dinosaurs Before Dark
Yazar: Mary Pope Osborne
Resimleyen: Sal Murdocca
Dil: İngilizce
Yayın Yılı: 1992
Ağaç ev nereden geldi? Jack ve Annie bunu öğrenemeden, gizemli ağaç ev onları tarih öncesi geçmişe götürüyor. Şimdi eve nasıl döneceklerini bulmak zorundalar. Karanlık çökmeden bunu başarabilecekler mi? Yoksa bir dinozorun akşam yemeği mi olacaklar?
Mary Pope Osborne’ın The Magic Tree House serisinin ilk kitabı olan Dinosaurs Before Dark, Jack ve Annie adındaki iki kardeşin kendilerini zaman yolculuğuna çıkaran sihirli bir ağacı bulmalarıyla başlıyor. Kitap, macera ve eğitimi mükemmel bir şekilde buluştururken okurun dinozorların tarihini öğrenmesini sağlayan ve okurda keşif heyecanı uyandıran bir yolculuğa kapı aralıyor. Osborne’ın anlatımı, gizem ve eğitim unsurlarının mükemmel bir şekilde harmanlanmasıyla genç okuyucuları farklı zaman dilimlerini keşfetmenin heyecanıyla buluşturmaya aday.
Eser: Where the Wild Things Are
Yazar/Resimleyen: Maurice Sendak
Dil: İngilizce
Yayın Yılı: 1963
Hikâye, Max adındaki ana karakterin kurt kostümünü giyip evde kargaşaya neden olması ve annesi tarafından Vahşi Şey diye yatak odasına gönderilmesi ile başlıyor. Max’in yatak odası gizemli bir değişim ile bir ormana dönüşür ve Max oradan Vahşi Şey’lerin Ülkesi denilen bir adaya yelken açar. Adada yaşayan vahşileri evcilleştiren Max, kral ilan edilir. Vahşi yaratıklarla çılgınlar gibi eğlenen Max yalnız kaldığında onu sevenlerin olduğu dünyayı özler ve evine dönmeye karar verir. Peki ya sonra?
Where the Wild Things Are, Amerikalı yazar ve illüstratör Maurice Sendak tarafından yazılan ve resimlenen 1963 tarihli bir resimli çocuk kitabıdır. Kitap 2009 yılı itibariyle 10 milyonu Amerika Birleşik Devletleri’nde olmak üzere dünya çapında 19 milyonun üzerinde bir satış rakamına ulaşmıştır. Maurice Sendak’ın zamanın ötesindeki bu klasik eseri, genç bir çocuğun vahşi yaratıklar ülkesine yaptığı hayali yolculuğu anlatıyor. Güçlü çizimlere ve zengin bir anlatımı sahip bu kitap, keşfetmenin cesaretini ve büyümenin sancılarıyla baş etmeyi çocuk okurlara gösteriyor.
Eser: The Lost Hero
Yazar: Rick Riordan
Dil: İngilizce
Yayın Yılı: 2010
Amerikalı yazar Rick Riordan’ın Yunan efsanelerini günümüze taşımaya devam ettiği The Heroes of Olympus beşlemesinin ilk kitabı olan The Lost Hero, Yunan ve Roma mitolojisine dayanılarak yazılmış bir Amerikan fantezi-macera romanıdır. Yazarı uluslararası üne kavuşturan Percy Jackson & the Olympians serisinin devamı olan The Heroes of Olympus: The Lost Hero yeni serinin ilk kitabıdır ve 2010 yılında yayımlanmıştır. Yayımlandığı günden itibaren birçok dile çevrilmiş ve özellikle çocuk ve gençlik edebiyatına ilgi duyan okurların yoğun ilgi gösterdiği bir eser olmuştur.
Rick Riordan’ın “Kayıp Kahraman”ı okuyucuları Yunan ve Roma mitolojisinde gezinirken yeni yarı tanrılarla bir yolculuğa çıkarıyor. Eser, macera, dostluk ve kişinin kaderini kucaklamasının zorluklarına ilişkin karmaşık bir öykü ağı örüyor. Riordan’ın ilgi çekici hikâye anlatımı ve farklı mitolojilerin keşfi, genç okurlar için heyecan verici bir okuma deneyimi sunarak onları bu büyülü maceraya davet ediyor.
Eser: Refugee
Yazar: Alan Gratz
Dil: İngilizce
Yayın Yılı: 2017
Josef, 1930’ların Nazi Almanya’sında yaşayan Yahudi bir çocuktur. Toplama kampları tehdidi yaklaşırken, o ve ailesi dünyanın öbür ucuna giden bir gemiye binerler…Isabel, 1994 yılında Küba’da yaşayan bir kızdır. İsyanlar ve huzursuzluk ülkesini sarmışken, o ve ailesi Amerika’da güvende olmayı umarak bir salla yola çıkarlar. Mahmoud, 2015 yılında savaşında ortasında Suriyeli bir çocuk. Ülkesi şiddet ve yıkımla parçalanmışken, o ve ailesi Avrupa’ya uzanan bir yolculuğa çıkarlar. Üç çocuk da sığınacak bir yer, bir yuva bulabilmek ümidiyle boğulmalardan bombalamalara ve ihanete kadar akıl almaz tehlikelerle karşı karşıya kalacaktır. Ama her zaman umut vardır. Josef, Isabel ve Mahmoud kıtalar ve on yıllar boyunca birbirlerinden ayrı düşmüş olsalar da şaşırtıcı bağlantılar sonunda hikâyeleri birbirine bağlanacaktır.
Ünlü yazar Alan Gratz’ın Refugee adlı bu güncel ve zamansız romanı, farklı zaman dilimlerinden ve geçmişlerden gelen üç mülteci çocuğun hikâyesini bir araya getiriyor. Roman, zorluklara karşı mücadele etme, empati ve sığınma arayışı üzerinden okurları insani değerleri sorgulatan bir yolculuğa çıkarıyor. Gratz’ın güçlü hikâye anlatımı ve iç içe geçmiş anlatılar, dünyanın dört bir yanındaki mülteciler için farkındalık oluşturan zorlayıcı ve eğitici bir okuma deneyimi sunuyor.
Eser: Everywhere, Wonder
Yazar: Mathew Swanson
Dil: İngilizce
Yayın Yılı: 2018
Mısır piramitlerinden Ay’daki tozlu bir ayak izine kadar her şeyi keşfeden küçük bir çocuğun hayal gücünün yolculuğuna siz de eşlik edin ve sonra tekrar harika dünyaya geri dönün. Kayıp bir balondan sonsuz bir yola kadar keşfedilecek, hayal edilecek ve paylaşılacak hikayeler sizleri bekliyor. Sıradan olanın içindeki olağanüstülüğü keşfetmeye hazır mısınız?
Küçük bir çocuğun etrafındaki dünyada gezinirken deneyimlediklerini anlatan Everywhere, Wonder, ustalıkla resimlenmiş sayfalar aracılığıyla okuru gündelik hayattaki sihri görmeye ve dünyanın güzelliğini takdir etmeye davet ediyor. Şiirsel bir anlatıma sahip olan kitap, çocukluğun sınırsız keşif potansiyelini yakalıyor. Matthew Swanson’ın kelimeleri ve Robbi Behr’in çizimleri genç okurlar için büyüleyici bir yolculuğun kapısını aralıyor ve onlara en basit şeylerde bile neşe ve merak bulmaları için ilham veriyor.
Eser: Malaika’s Costume
Yazar: Nadia L. Hohn
Resimleyen: Irene Luxbacher
Dil: İngilizce
Yayın Yılı: 2016
Karnaval zamanı geldi çattı. Malaika’nın annesi iyi bir iş bulup Malaika ve büyükannesine bakmak için Kanada’ya taşınmasından sonra ilk karnaval. Annesi kostüm için para göndereceğine söz vermiştir ve Malaika sabırsızlıkla annesinin mektubunun gelmesini beklerken takvimindeki günleri işaretlemektedir. Ancak mektup geldiğinde, Malaika kostümü için para olmadığını öğrenir. Paraları olmadığı için kostüm alamayan Malaika karnavalda dans edebilecek midir?
Malaika’s Costume, Nadia L. Hohn’ın kaleme aldığı ve Irene Luxbacher’in çizimlerini yaptığı resimli bir çocuk kitabıdır. Hikâye, Karayipler’de her yıl düzenlenen karnaval kutlamalarına hevesle hazırlanan Malaika adlı genç bir kızın etrafında dönüyor. Kitap, göçmenlik, kültürel kimlik ve aile üyeleri arasındaki bağ temalarını işliyor ve genç okurları Malaika’nın dünyasında sıcak bir yolculuğa çıkarıyor.
Eser: The Secret of the Night Train
Yazar: Sylvia Bishop
Resimleyen: Marco Guadalupi
Dil: İngilizce
Yayın Yılı: 2018
Max, büyük halası Elodie’nin yanında kalması için İstanbul’a gönderilmek üzere trene bindiğinde, Avrupa’nın farklı şehirlerinden geçen bu yolculukta heyecan dolu bir gece macerasına sürükleneceğini hiç de aklından geçirmemişti. Yolculuk esnasında gizemli bir elmasın kaybolmasıyla Max, elmas kaçakçıları, hırsızlar ve gizli dedektiflerle dolu bir dünyada kendi ayakları üzerinde durmak zorunda kalır. Tren son istasyona ulaşmadan önce Max elmas hırsızını bulabilecek mi? Yoksa cevap eve daha yakın bir yerde mi saklı?
Sylvia Bishop’un The Secret of the Night Train başlıklı eseri, yazarın başarılı hikâye anlatımı ve Marco Guadalupi’nin olağanüstü çizimleriyle tamamlanarak genç okurlar için büyüleyici ve sürükleyici bir deneyim yaratıyor. İlgi çekici konusu, iyi planlanmış olay örgüsü, karakterleri, gizemli macerası ve yolculuk temasıyla övgü toplayan kitap, çocuklar için keyifli bir okuma sunuyor.
