Çocuk ve gençlik edebiyatına dair nitelikli yazılar sunan Sözelti, on üçüncü sayısıyla siz okurlarımızla buluşuyor. Her sayımızda olduğu gibi bu sayımızda da çocuk edebiyatını farklı açılardan ele alan inceleme, araştırma, çeviri, film incelemesi ve öykü çalışmalarına yer veriyoruz. Bu sayımızın dosya konusu, “Çocuk Edebiyatında Engellilik ve Özel Gereksinimli Çocuklar” olarak belirlendi. Engellilik temsilleri, bedenin ve […]
13. Sayı Özgün Yazılar
Yasemin Yılmaz Yüksek Fiziksel farklılıkları olan bireylerin, çocuk edebiyatında hangi özellikleri öne çıkarılarak ele alındığı çok sayıda araştırma ve inceleme makalesinin konusu olmuştur. Çoğunlukla içerik analizinin kullanıldığı bu incelemelerde eserlerin konusunun, karakterlerin nasıl tasvir edildiğinin ve hangi engellilik türünün ele alındığının dökümü yapılmıştır. Belirli yıllar arasında yayımlanmış çocuk kitaplarında hangi engellilik türlerinin öne çıktığı tablolarla […]
Necdet Neydim Doksanlı yıllarda Almancadan çevirdiğim “Das war der Hirbel” [Aslanlarını Arayan Çocuk] çeviri bağlamında engelliliği anlatan ender kitaplardan biridir. Aslına bakarsanız telif eserler arasında da engelliliği anlatan kitap çok fazla bulunmaz. Çocuk edebiyatının ilgi alanına fazla girmemiştir bu konu. Doğumda meydana gelen bir hata sonucunda spastik olarak dünyaya gelmiş bir çocuktu, Hirbel. Annesi spastik […]
Prof. Dr. Asalet Erten Çocuk yazını çocuğun dünyayı keşfetmesi ve anlamasına yardımcı olan bir alandır. Çocuğun günlük hayatta karşısına çıkabilecek olaylara daha objektif bir bakış açısıyla bakabilmesinde büyük rol oynamaktadır. Bu nedenle, çocuk yazını eserlerinde işlenen konular da hassasiyetle seçilmeli ve iyi örneklerle anlatılmalıdır. Son zamanlarda da zor ve travmatik konular, örneğin; ölüm, şiddet, savaş, […]
Gizem Bulut Çocuklar ve gençler için hazırlanmış eserler edebî değeri olan, çocuk gerçekliğini duyarlı olarak ele alan ve çocuklara okur kimliği kazandırabilecek sanatsal değeri olan kitaplardır. Çocuk yazınının yetişkin yazınından ayrılması çocukluk algısının değişmesiyle gerçekleşir. Gelişim ödevlerini gerçekleştirme sürecinde çocuğun, yetişkin bireylerden farklı olarak ihtiyaçlarının anlaşılması ve bağımsız bir birey olarak kabul görmesi uzun zaman […]
Suzan Deniz Sevim Ak’ın 2016 tarihli romanı Gökkuşağı Yazı, 14 yaşındaki Melis’i odağına alarak kardeşi Göksu ile olan ilişkisini yansıtan bir romandır. Melis genç kızlığa yeni giren bir abla olarak 9 yaşındaki kardeşine bakıcılık yapmanın yanı sıra ev işlerini yapma, kardeşinin günlük ve sosyal ihtiyaçlarını karşılama ile sorumludur, kimi zaman da anne ve babası ile […]
Pınar Baysal “A powerful biography… a moving potrayal of an astonishing man with a brilliant brain trapped inside a damaged body” -The Observer “Güçlü bir biyografi… hasarlı bir vücudun içinde sıkışıp kalmış parlak bir beyne sahip şaşırtıcı bir adamın dokunaklı bir portresi” -The Observer 5 Haziran 1932’de Dublin’de Rotunda Hastanesi’nde doğan Christy’nin sıradışı yaşamöyküsü… Toplam […]
Oyunlar insanlık tarihi kadar eski olsa da yeni medya ve Web 4.0 teknolojileri ile birlikte oyunların ve bu doğrultuda çocukluğun ve gençliğin dönüştüğünü söylemek mümkündür. Eskiden seksek, saklambaç, körebe gibi oyunlarla vakit geçiren çocuk ve gençler, günümüzde vakitlerinin büyük çoğunluğunu bilgisayar başında video oyunları oynayarak geçirmektedirler. Özellikle gençlerin sosyal bağlarını dijital ortamlarda kurmaları, oyunların sosyal […]
13. Sayı Makale Çevirileri
Hannah Schoonover Özet Çocuklar okudukları edebi eserlerde kendilerine dair temsiller ararlar. Ancak engelliler çocuk edebiyatında her zaman doğru veya olumlu bir şekilde tasvir edilmemektedir. Engellilik, çocuk edebiyatında mutlaka yer almalıdır; zira çocuklar, yaşamlarının bir noktasında, şahsen, aile ortamında, veya okulda engellibireyler ile tanışacaklardır. Dahası, çocuklar engellilerin olumlu bir şekilde tasvir edildiği eserlerle de tanışmalıdır. Bu […]
Alan Hodkinson ve Jemma Park Özet Bu çalışma, İngiliz Ulusal Müfredatını desteklemek amacıyla kullanılan, geleneksel çocuk masallarının içindeki özel gereksinimin kültürel inşasını incelemektedir. Çalışmada, popüler çocuk masallarında özel gereksinime ilişkin yer alan gizli temsilleri ve kalıp yargıları ortaya çıkarmak amacıyla metin analizi, eleştirel söylem analizi ve göstergebilimi birleştiren bir meta analiz süreci olan proto metin […]
Debbie B. Golos ve Annie M. Moses Çocuk edebiyatı, çocuklara hem kendilerinin hem de başkalarının temsil edilişini yazılı ve resimli olarak görme fırsatı sağlar. Resimli kitaplarla etkileşime geçmek temel okuryazarlık ve dil becerileri ile okuma sevgisini geliştirirken, nitelikli kitaplar okumak (ve/ya dinlemek) kişinin kendisine ve başkalarına değer vermesini ve saygı duymasını teşvik edebilir. Ancak bazen […]
Andrea Piras ve Andrea Mameli Özet Yaygın gelişimsel bozukluklara (otizm) sahip çocukların tedavisinde kullanılan, dünya genelinde benimsenmiş görsel iletişim, bu iletişim yöntemine eklenen, Alternative Literacy with PDA and Augmentative Communication for Autism (ALPACA) adı verilen yeni sunum şekliyle zenginleştirilmiştir. Bu sistem, cep bilgisayarı için oluşturulmuş özel bir yazılımdır; dokunma, görme ve işitme yöntemlerini harmanlayan bir […]
Inbook, herkesin erişimine açık ve ücretsiz bir okuma sunan, soyut yönler ve ayrıntılı anlatım ile dile büyük dikkat gösterilen, sembollerle oluşturulmuş bir anlatıma sahip kitaplara verilen addır. Bu yazıda InBook’un doğuşundan, günümüzdeki gelişimine kadar nasıl bir değişime uğradığını göreceğiz. Dâhil Olma ve Katılım için Sembollerle Oluşturulan Kitaplar Okuma eyleminin, en azından son iki yüz bin […]
13. Sayı Film İncelemesi, Çeviri ve Telif Öyküler
Nüseybe Hilal Zorlu Özel gereksinimli çocukları konu alan filmler incelendiğinde genel olarak “öğretmen”, “ebeveyn”, “toplum baskısı” ve “yatılı okul” kavramlarına ayrıca bir tırnak açmak yerinde olacaktır. Özellikle en başta ailelerin özel gereksinimli çocuklarının bilincinde olmaması ya da farkında olsa bile kabullenme aşamasında toplum baskısına maruz kalmaktan ötürü gelecek gibi aydınlık çocuklarımızı aslında toplumdan soyutlanarak ötekileştirildiği […]
Zeynep Erbay “Ömer, hadi uyan! Okula geç kalıyorsun oğlum, kahvaltını yapmadan gidemezsin!” Annesinin bağırmalarını duymasına duydu ama hiç kalkacak hâli yok Ömer’in. Saate bakıyor, az bir zamanı var. Alnına tutuyor elini, ateşi yok. Dün gece beli açık uyuması onu hasta etmemiş. Oysa ne de çok çabalamıştı hasta olmak için. Mecburen formasını giyiyor, dudakları aşağıya kıvrılmış. […]
Çocuklar Ve Orman Fareleri İçin Sis Hikayesi- Küçük Orman Faresi Sisi Tanıyor Bugün, öğleden sonra hava erkenden karardı. Bulutlar, ormandaki çayırı kapladı. Şaşkın bir şekilde “Aa!” diye bağırdı küçük orman faresi. “Gece, gündüzü mü geçti?” dedi. Küçük orman faresi, çayırı meyve bahçelerinden ayıran duvara tırmandı ve etrafına bakındı. Etrafında grilik görüyordu. Bu koyu bir griydi, […]
Bir Kirpi Şiiri- Kirpiler Sonbaharda Ne Yapar? “Yaz çoktan bitmeye yüz tutmuş, Yapacak çok iş kalmıştı. Kirpi Baba ciddileşti. “Bir iki aya kışın karanlık yüzü gelecek.” “Artık zamanı geldi, öğreneceğin çok şey var evlat.” “Uyumak için sıcacık, Güvenli bir yuvaya ihtiyacın var. “Hazırlıklı olmak için, Hemen başımızı sokacak bir delik bulmalıyız.” Diye seslendi Kirpi Anne, […]